Blog

'Ik heb het coronavirus. Jullie nu ook!' dat riep de 23-jarige man uit Noordwijkerhout die expres agenten in het gezicht hoestte. Via het supersnelrecht werd de man veroordeeld tot 10 weken cel. Een dergelijk incident hoeft echter niet alleen strafrechtelijke consequenties te hebben. Naast een strafrechtelijke veroordeling kan de man aansprakelijk zijn voor de door hem veroorzaakte schade. Hoe zit dat precies?

 

Als iemand in strijd handelt met de wet of zich onbetamelijk gedraagt en daardoor schade bij een ander veroorzaakt, dan kan er sprake zijn van aansprakelijkheid wegens een onrechtmatige daad (art. 6:162 BW). Voor een geslaagd beroep op de onrechtmatige daad is vereist een onrechtmatige gedraging, toerekenbaarheid, schade, causaal verband en relativiteit.

 

Wanneer de 23-jarige man uit Noordwijkerhout daadwerkelijk positief was getest op het coronavirus, dan is het denkbaar dat hij met deze handelswijze onrechtmatig handelde jegens de politieagenten (of eenieder tegen wie hij zich vergelijkbaar gedroeg). Het besmetten van iemand anders met het coronavirus is namelijk in strijd met artikel 11 van de Grondwet (recht op lichamelijke integriteit), alsmede het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Het hoesten van de 23-jarige man uit Noordwijkerhout kan in het aansprakelijkheidsrecht gezien worden als een handeling in strijd met de wet, omdat de ander besmet kan worden met het virus, hetgeen aantasting van het lichaam tot gevolg heeft. Daarnaast is het hoesten in iemands gezicht in strijd met de richtlijnen (geschreven normen) van het RIVM en de ongeschreven regels die op dit moment gelden in onze Nederlandse maatschappij.

 

Voor aansprakelijkheid is vervolgens vereist dat de 23-jarige man uit Noordwijkerhout ook toerekenbaar handelde. Dit kan worden aangenomen indien sprake is van schuld of een oorzaak die naar verkeersopvattingen aan hem kan worden toegerekend. In de situatie van de 23-jarige man uit Noordwijkerhout zal toerekenbaarheid op basis van schuld aan de orde zijn. Wanneer iemand een ander onbewust besmet met het corona virus, ligt toerekenbaarheid (en aansprakelijkheid) minder voor de hand.

 

In het verleden heeft de Hoge Raad namelijk een uitspraak gedaan in een besmettingszaak met het Hiv-virus (HR 27 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BT6362). De Hoge Raad oordeelde dat slechts sprake kan zijn van aansprakelijkheid, wanneer de veroorzakers van de Hiv-besmetting wisten of hadden moeten weten dat zij mogelijk anderen konden besmetten. Dit laatste zal niet aan de orde zijn wanneer iemand aan ander onbewust besmet.

 

Met andere woorden: als u weet (of behoort te weten) dat u besmet bent met het coronavirus en op de koop toeneemt dat anderen besmet raken, dan kan dat een toerekenbare onrechtmatige gedraging opleveren. In dat geval kan sprake zijn van aansprakelijkheid voor de (gezondheids)schade van anderen. De benadeelde zal echter wel moeten stellen en bewijzen dat de schade (besmetting coronavirus) door u is veroorzaakt (en dat aan de overige vereisten van art. 6:162 BW is voldaan). In een normale (besmettings)situatie is dit een bijzonder ingewikkelde opgave. Het virus verspreidt zich namelijk snel en het is vaak ondoenlijk om aan te tonen dat u het virus hebt opgelopen door één persoon.

 

In het geval van de 23-jarige man uit Noordwijkerhout ligt dat anders omdat de toerekenbaarheid naar verwachting wel kan worden aangenomen. Bovendien levert het strafrechtelijke vonnis dwingend bewijs op voor een civiele procedure (art. 161 Rv). In bewijsrechtelijke opzicht komt daarmee het onrechtmatige gedrag (en toerekenbaarheid) van de man vast te staan. Wanneer de politieagenten (na incubatietijd van ongeveer 2 weken) besmet blijken te zijn, zal ook aan de vereiste schade zijn voldaan. Het is in zo’n situatie mogelijk dat de 23-jarige man uit Noordwijkerhout aansprakelijk is voor de (gezondheids)schade van de politieagenten. Enkel de drempel van het 'causaal verband' moet dan nog worden genomen. Ik verwacht dat in zo’n geval instrumenten, zoals de omkeringsregel of proportionele aansprakelijkheid, zullen worden toegepast om de causaliteit aan te tonen.

 

Conclusie

Wanneer u besmet bent met het coronavirus dient u de richtlijnen van het RIVM te volgen door thuis te blijven. Wanneer u bewust anderen besmet met het virus, dan kan dat niet alleen strafrechtelijke, maar ook civielrechtelijke gevolgen hebben. In bewijsrechtelijk opzicht zal aansprakelijkheid voor de gedraging van de 23-jarige man uit Noordwijkerhout eerder worden aangenomen, dan een situatie waarbij u per ongeluk hoest of niest in het gezicht van een ander terwijl u boodschappen doet. In dat laatste geval zal aansprakelijkheid waarschijnlijk wegens bewijsproblematiek niet aangetoond kunnen worden.

 

Hebt u vragen naar aanleiding van dit artikel? Neemt u dan gerust contact op met Jantien van Hoeve

 

Actualiteiten overzicht