Blog
Niet uitgesloten is dat beelden die door derden zijn gemaakt een rol kunnen spelen bij de beoordeling of een dwangsom is verbeurd.
Mag bewijs dat door derden is aangeleverd worden gebruikt bij de vaststelling dat een last niet is uitgevoerd en dus dwangsommen zijn verbeurd? Die vraag houdt de gemoederen al enige tijd bezig.
In haar uitspraak van 3 mei 2017 (ECLI:NL:RVS:2017:1179) herformuleerde de Afdeling het uitgangspunt dat aan een invorderingsbesluit een deugdelijke en controleerbare vaststelling van feiten en omstandigheden ten grondslag dient te liggen. De Afdeling overwoog verder:
'Dit brengt met zich dat de vaststelling of waarneming van feiten en omstandigheden die leiden tot verbeurte van een dwangsom dient te worden gedaan door een ter zake deskundige medewerker van het bevoegd gezag, door een ter zake deskundige persoon in opdracht van het bevoegd gezag of door een ter zake deskundige persoon wiens bevindingen het bevoegd gezag voor zijn rekening heeft genomen.'
De Afdeling spreekt hier over 'de vaststelling of waarneming' van feiten en omstandigheden die leiden tot verbeurte van een dwangsom. Uit die formulering blijkt reeds dat de Afdeling onder ‘vaststellen’ iets anders verstaat dan onder ‘waarnemen’.
Dat bleek ook duidelijk uit haar uitspraak van 26 juni 2019 (ECLI:NL:RVS:2019:1997). In die uitspraak oordeelde de Afdeling:
'Het is niet zo dat alle relevante feiten en omstandigheden die aan een invorderingsbesluit ten grondslag worden gelegd, daadwerkelijk door toezichthouders zelf dienen te zijn waargenomen. Relevante feiten en omstandigheden kunnen door toezichthouders ook worden vastgesteld. Feiten en omstandigheden kunnen zij bijvoorbeeld afleiden uit door hen aangetroffen stukken.'
In dat concrete geval ging het om weegbonnen die bij de overtreder waren aangetroffen door toezichthouders en op basis waarvan kon worden vastgesteld dat de weegbrug, in strijd met de last, meerdere keren was gebruikt. De toezichthouders hadden die overtredingen niet zelf waargenomen, maar konden op basis van die weegbonnen wel vaststellen dat overtredingen waren begaan en dus dwangsommen waren verbeurd.
Dat soort stukken kunnen echter ook worden aangeleverd door derden, zoals degene die om handhaving heeft verzocht. Dat was ook het geval in de casus die leidde tot de uitspraak van de Afdeling van 10 maart 2021.
In die casus had het college van B en W van Utrecht aan een modelvliegtuigenclub de last onder dwangsom opgelegd om ten oosten van het terrein van de club boven andermans percelen niet lager dan 20 meter te vliegen. Die last was opgelegd op verzoek van de eigenaar van het ten oosten aangrenzende perceel.
Volgens de verzoeker om handhaving was de last niet nageleefd en waren er dwangsommen verbeurd. Hij verzocht het college om tot invordering over te gaan. Het college weigerde dit omdat het niet had kunnen vaststellen dat er dwangsommen waren verbeurd. De verzoeker stelde dat het college dit wel had kunnen vaststellen op basis van de filmbeelden die door hem waren gemaakt en aan het college waren overhandigd.
Het college stelt dat zijn toezichthouders die beelden hadden bekeken, maar dat de beelden niet bewezen dat de last niet was nageleefd. De verzoeker om handhaving bestreed dat.
Hoewel het college zich dus niet op het standpunt stelde dat het niet op grond van door derden aangeleverd bewijsmateriaal kan vaststellen of de dwangsommen zijn verbeurd, wijdt de Afdeling, nadat zij eerst nog eens het toetsingskader uit de hierboven genoemde uitspraak van 3 mei 2017 herhaalt, daar de volgende overwegingen aan:
'Uit dit toetsingskader volgt dat niet is uitgesloten dat beelden die door derden zijn gemaakt een rol kunnen spelen bij de beoordeling of een dwangsom is verbeurd. Die beelden moeten dan wel met deskundigheid zijn gemaakt en het college moet die beelden voor zijn rekening nemen.'
De Afdeling formuleert het voorzichtig, maar hieruit blijkt duidelijk dat bewijsmateriaal dat door derden wordt aangeleverd wel degelijk een rol kan spelen bij de vaststelling of dwangsommen zijn verbeurd.
ABRvS 10 maart 2021, www.rechtspraak.nl; ECLI:NL:RVS:2021:515
