Blog
Vergoeding proceskosten; waar heb je recht op?
Indien een partij een civiele rechtszaak verliest, dan kan zij worden veroordeeld tot vergoeding van de door de winnende partij gemaakte proceskosten.
In de praktijk blijkt dikwijls dat de winnende partij ervan uitgaat dat hun werkelijk gemaakte proceskosten altijd volledig door de wederpartij zullen worden vergoed. Niets is echter minder waar! Immers, om de toegang tot het recht voor iedereen mogelijk te maken en dus te voorkomen dat procederen enkel iets voor “de rijken” is, heeft de wetgever ervoor gekozen dat slechts een gering deel van de werkelijk gemaakte kosten zullen worden vergoed. Maar, wat wordt er dan vergoed?
Proceskosten
Onder proceskosten worden onder meer verstaan griffierechten, deurwaarderskosten, kosten voor een advocaat/gemachtigde, deskundigenkosten, getuigenkosten, reiskosten, verblijfkosten en verletkosten. Hieronder wordt een aantal van deze kosten nader belicht.
Griffierechten
Bij het begin van een procedure zijn griffierechten aan de rechtsprekende instantie verschuldigd. Dit zijn een soort administratiekosten. De hoogte van de griffierechten is te vinden via:
https://www.rechtspraak.nl/Naar-de-rechter/Kosten-rechtszaak/Griffierecht
In de praktijk beslist de rechter vrijwel altijd dat de volledig door de winnende partij betaalde griffierechten door de verliezende partij dienen te worden vergoed.
Deurwaarderskosten
Voor deurwaardershandelingen gelden op basis van Besluit tarieven ambtshandelingen gerechtsdeurwaarders standaard tarieven. Deze zijn te vinden via:
https://wetten.overheid.nl/BWBR0012638/2022-01-01
Ook deze kosten komen voor volledige vergoeding in aanmerking.
Kosten voor een advocaat/gemachtigde
Het Nederlandse procesrecht kent een zogenaamd ‘Liquidatietarief’; een puntensysteem aan de hand waarvan de rechter per zaak beslist welk bedrag de verliezende partij aan gemaakte kosten voor een advocaat of gemachtigde dient te vergoeden. Hierbij wordt rekening gehouden met het aantal proceshandelingen dat in een betreffende zaak is verricht en het financieel belang van de zaak. De hoogte van deze vaststaande vergoeding is te vinden via:
In de meeste gevallen dekken deze standaardtarieven helaas bij lange na niet de werkelijk gemaakte kosten.
Uitzonderingen op hoofdregel
Op het bovenstaande wordt onder meer een uitzondering gemaakt voor zaken die het intellectueel eigendomsrecht als onderwerp hebben. De verliezende partij dient in dat soort zaken wel de volledige proceskosten te vergoeden. Dit geldt ook indien een partij misbruik van het procesrecht maakt of onrechtmatig procedeert. Maar, de Hoge Raad heeft beslist dat van dit laatste pas sprake is indien het instellen van een vordering of het voeren van een verweer, gelet op de evidente ongegrondheid ervan in verband met de betrokken belangen van de wederpartij achterwege had behoren te blijven. Hiervan is pas sprake als de eiser zijn vordering of de gedaagde zijn verweer baseert op feiten en omstandigheden waarvan hij de onjuistheid kende dan wel behoorde te kennen of baseert op stellingen waarvan hij op voorhand moest begrijpen dat deze geen kans van slagen hadden.
De rechter is erg terughoudend bij het aannemen van misbruik van procesrecht dan wel onrechtmatig procederen, om de toegang tot het recht te kunnen blijven waarborgen.
Kortom, weeg bij de beslissing om te gaan procederen zeker het kostenaspect mee! Misschien loont het in een bepaalde zaak uiteindelijk wel om te schikken.
