Blog
In de Wet openbaarheid van bestuur is bepaald dat eenieder een bestuursorgaan of een onder verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan werkzame instelling, dienst of bedrijf om informatie kan verzoeken. Zij zijn verplicht om dit verzoek te behandelen. In 2015 heeft iemand aan Stek Jeugdhulp, een hulpverlenende instantie in de provincie Zuid-Holland, om informatie verzocht over bepaalde bestuurlijke aangelegenheden betreffende uithuisplaatsing, ondertoezichtstelling en voogdij. De bestuursrechter diende de vraag te beantwoorden of Stek Jeugdhulp dit verzoek om informatie moest behandelen.
De rechter komt tot de conclusie dat dit niet het geval is. Stek Jeugdhulp moet worden aangemerkt als een jeugdhulp-aanbieder in de zin van artikel 1.1 van de Jeugdwet. De rechter stelt vast dat Stek Jeugdhulp geen orgaan is van een rechtspersoon die krachtens publieksrecht is ingesteld. Bovendien is er geen sprake van dat Stek Jeugdhulp met openbaar gezag, dat wil zeggen: publiekrechtelijke bevoegdheden, is bekleed. Openbaar gezag kan in beginsel slechts bij wettelijk voorschrift worden toegekend. Stek Jeugdhulp is onder meer betrokken bij omgangsbegeleiding, het uitvoeren van ondertoezichtstelling en adviseren bij en het uitvoeren van uithuisplaatsing. Naar het oordeel van de rechtbank is hierbij evenwel geen sprake van uitoefening van publiekrechtelijke bevoegdheden. Dergelijke bevoegdheden zijn ook niet toegekend. Stek Jeugdhulp heeft zich blijkens haar statuten niet tot taak gesteld om geldelijke uitkeringen of op geld waardeerbare voorzieningen aan derden te verstrekken, zodat ook hierom geen grond bestaat om Stek Jeugdhulp als bestuursorgaan aan te merken.
De rechtbank gaat niet in op de vraag of Stek Jeugdhulp als een onder verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan werkzame instelling, dienst of bedrijf is te beschouwen. Daar was wel aanleiding voor, omdat een jeugdhulpaanbieder in de Jeugdwet wordt gedefinieerd als een natuurlijke persoon, samenwerkingsverband van natuurlijke personen of rechtspersoon die bedrijfsmatig jeugdhulp doet verlenen onder verantwoordelijkheid van het college. Volgens de rechtbank gebeurt dit krachtens mandaat ter uitvoering van de door het college genomen beslissingen. De rechtbank heeft het echter bij het juiste eind als zij (impliciet) aanneemt dat Stek Jeugdhulp niet als een onder verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan werkzame instelling, dienst of bedrijf wordt aangemerkt. Die laatste groep betreft immers organisaties waarop de overheid overwegende invloed heeft. Dit is wat anders dan het als zelfstandige instelling uitvoeren van werkzaamheden in opdracht en onder verantwoordelijkheid van gemeenten, zoals Stek Jeugdhulp doet. De rechtbank is mijns inziens dan ook op juiste gronden van oordeel dat Stek Jeugdhulp als jeugdhulpaanbieder niet aan de Wet openbaarheid van bestuur gebonden is.
Rb Rotterdam 19 juli 2016, www.rechtspraak.nl: ECLI:NL:RBROT:2016:5456
