Logboek

Geschil tussen burger en de gemeente Westerkwartier over wijziging van de bestemming van een perceel geruilde/verkochte grond. Vordering tot nakoming overeenkomst en schadevergoeding verjaard in het licht van artikel 7:23 BW. Verklaring voor recht dat sprake is van wanprestatie van de gemeente toegewezen.

De toenmalige gemeente Leek koopt in 2002 een perceel agrarische grond voor bepaalde prijs; gelijktijdig wordt een ander perceel door de gemeente aan dezelfde burger verkocht/geruild. De verkoop geschiedt voor dezelfde prijs per m2. Voor wat betreft het door de gemeente gekochte perceel is aangegeven dat de gemeente van plan is om hier woningbouw mogelijk te maken; de transactie vindt plaats in het kader van een minnelijk traject van onteigening.

De grond wordt geleverd in 2006. In 2007 wordt het bestemmingsplan vastgesteld. Op de door betrokkene verworven grond wordt weliswaar woningbouw toegestaan, maar slechts nadat er een bouwvlak is aangegeven. Betrokkene maakt bezwaar tegen het bestemmingsplan omdat er geen bouwvlak was ingetekend, maar hij had geen zienswijze ingediend en hij wordt dus niet-ontvankelijk verklaard. In 2010 geeft betrokkene aan dat hij een bouwaanvraag wil gaan indienen, maar de gemeente reageert niet. In 2014 kondigt betrokkene aan een omgevingsvergunning aan te zullen vragen, maar de gemeente antwoordt dat er geen bouwvlak is, niet in het vigerende bestemmingsplan en ook niet in het plan dat in voorbereiding was. In 2016 verzoekt betrokkene om een bouwvlak op te nemen, maar de gemeente antwoordt dat een woning op de gevraagde locatie ruimtelijk gezien niet wenselijk is.

Daarop wordt de gemeente aansprakelijk gesteld. Er wordt onder meer op gewezen dat voor de beide percelen dezelfde prijs is gehanteerd en dat volgens betrokkene hij destijds met de wethouder had besproken, dat op het door hem aangekochte perceel een bouwbestemming zou worden gegeven.

De rechtbank honoreert het verweer tegen de vordering van betrokkene dat de gemeente bouwgrond had moeten leveren. Immers, betrokkene wist al vanaf 2008 dat het geen bouwgrond was. Gelet op artikel 7:23 BW had betrokkene 2 jaar de tijd om te klagen dat de grond geen bouwgrond was, zodat zijn vordering is verjaard.

Maar de rechtbank honoreert wel de vordering dat de gemeente aansprakelijk is doordat zij wanprestatie heeft gepleegd, doordat de gemeente niet alsnog de bouw van een woning mogelijk heeft gemaakt. De rechtbank overweegt dat de vordering tot nakoming van deze overeenkomst niet toewijsbaar is: de bestuursrechter gaat over de vraag of een dergelijke verplichting al dan niet moet worden nagekomen. Maar de burgerlijke rechter is bevoegd voor schadevorderingen en in dat kader is de verklaring voor recht nuttig. De gemeente verweert zich met het argument dat in de schriftelijke overeenkomst niets is gezegd over het al dan niet geven van een bouwbestemming. De gemeente ontkent hetgeen de wethouder hierover gezegd zou hebben. De rechtbank echter wijst de vordering toe, a. omdat voor beide percelen dezelfde prijs per m2 is gehanteerd en voor wat betreft het door de gemeente verworven perceel duidelijk melding is gemaakt van een toekomstige bestemming bouwgrond; dat wijst er op dat ook het door betrokkene verworven perceel een bouwbestemming zou moeten krijgen. Bovendien overweegt de rechtbank b. dat de koop-/ruilovereenkomst is gesloten in het kader van het minnelijk traject op grond van de Onteigeningswet (OW). Dat betekent dat op grond van artikel 79 lid 5 OW een logboek moest worden bijgehouden met betrekking tot deze transactie. Daarom werkt het tegen de gemeente dat zij geen schriftelijke stukken met betrekking tot de grondruil heeft overgelegd.

Daarom is de gemeente toerekenbaar tekortgeschoten door ondanks herhaald verzoek niet mee te werken aan een wijziging van het bestemmingsplan die de bouw van een woning op het perceel mogelijk zou moeten maken. De gevorderde verklaring voor recht wordt in deze zin afgegeven.

Rb Noord-Nederland 9 december 2020, www.rechtspraak.nl: ECLI:NL:RBNNE:2020:4392

Door Rikkert Hoekstra