Bijt niet (te hard) in de hand die je voedt!

Partneralimentatie na scheiding

In het algemeen wordt gesteld dat áls een ex-partner na scheiding onvoldoende eigen inkomsten heeft om te voorzien in zijn of haar kosten van levensonderhoud, de ander verplicht is om bij te dragen in die kosten. Vervolgens kan worden gediscussieerd over de duur en hoogte van partneralimentatie, zie http://www.avdw.nl/praktijkgebieden/particulier/alimentatie.htm).

Regelmatig wordt in dat geval voorbij gegaan aan de grondslag voor partneralimentatie: de voortdurende lotsverbondenheid tussen de (voormalige) partners na (echt)scheiding. De vraag wie schuldig is aan het einde van de affectieve relatie speelt daarbij sinds 1971 al geen rol meer in het Nederlandse recht.

Dat wil echter niet zeggen dat het gedrag van de ene partner ten opzichte van de andere partner tijdens én na het huwelijk of het geregistreerd partnerschap niet zou kunnen leiden tot het (gedeeltelijk) vervallen van de aanspraak op partneralimentatie.

Zo heeft het Gerechtshof Den Haag op 4 februari 2015 in een scheidingskwestie (zaaknummer 200.144.006/01), waarin de vrouw door ons kantoor werd bijgestaan en door haar (ex) man werd aangesproken op het betalen van partneralimentatie aan hem, het volgende overwogen:

'[…] 8. In uitzonderlijke gevallen kan worden geconcludeerd dat aan de lotsverbondenheid tussen de gewezen echtgenoten een einde is gekomen op de grond dat de één zich zodanig grievend jegens de ander heeft gedragen dat in redelijkheid betaling van partneralimentatie door de ander niet langer gevergd kan worden. Bij de beoordeling in een concreet geval of een zodanige situatie zich voordoet past de rechter terughoudendheid toe, mede gelet op het onherroepelijke karakter van zo’n beëindiging.

9. Aan objectieve factoren houdt het hof er rekening mee dat partijen een lange affectieve en huwelijkse relatie met elkaar hebben gehad. Zij zijn gedurende een periode van 22 jaar met elkaar gehuwd geweest en hebben samen drie kinderen gekregen.

10. Het hof is echter van oordeel dat in het onderhavige geval geen sprake meer is van enige post solidariteit (lotsverbondenheid) tussen partijen, en oordeelt daartoe als volgt. Uit de overgelegde stukken en het verhandelde ter zitting blijkt duidelijk dat sprake is van een vechtscheiding, waarbij sprake is van destructief gedrag […]'

Vervolgens bespreek het hof een aantal stellingen welke ten grondslag lagen aan de eis van de vrouw om te bepalen dat de man jegens de vrouw geen aanspraak meer kan maken op partneralimentatie. Daarna overweegt en oordeelt het hof als volgt:

'[…] 11. Op basis van hetgeen het hof hiervoor heeft overwogen is het hof van oordeel dat de man zich zodanig jegens de vrouw heeft gedragen dat de lotsverbondenheid tussen hen beiden is verbroken. Dit impliceert dat de man jegens de vrouw geen aanspraak kan maken op enige onderhoudsbijdrage aangezien het hof de man zijn gedragingen zwaar aanrekent.'

In deze zaak kwam het recht op partneralimentatie derhalve in zijn geheel te vervallen. Dat had te maken met het volgende gedrag van de man:

1. Het chanteren van de vrouw en het dreigen met zelfmoord;
2. Het chanteren van de vrouw door het bericht de wereld in te sturen dat zij een dochter van partijen zou hebben mishandeld;
3. Agressie jegens de vrouw en haar vriendinnen;
4. Het niet meewerken aan onderzoeken in het belang van de kinderen;
5. Het dreigen met (financiële) claims die de financiële ondergang van de vrouw zouden betekenen (mits toegewezen);
6. Het melden van de strijd bij de werkgever van de vrouw en het (meermaals) doen van valse aangiften tegen de vrouw.

Deze feiten, in samenhang bezien, waren volgens het hof voldoende om te oordelen dat het recht op partneralimentatie geheel zou vervallen. Het is echter zeker niet onvoorstelbaar dat alleen al een deel van deze feiten zou leiden tot het verval van die aanspraak, of het gedeeltelijkvervallen van het recht op partneralimentatie. In dat geval zou gedacht kunnen worden aan een beperking in duur óf hoogte van het recht op partneralimentatie.

Het Hof Den Haag geeft dus een duidelijke waarschuwing: bijt niet (te hard) in de hand die je voedt!

De volledige uitspraak van het gerechtshof is HIERte vinden.