Bij het oprichten van een besloten vennootschap (BV) worden de ‘spelregels’ van de vennootschap vastgelegd in de statuten. In de meeste gevallen wordt ook een aandeelhoudersovereenkomst opgesteld. De wet bepaalt wat er in de statuten moet komen te staan en in de aandeelhoudersovereenkomst hebben partijen zelf de vrijheid om van de wet en de statuten af te wijken. De aanvullende afspraken die in beide documenten worden vastgelegd vormen de basis voor het goed kunnen functioneren van de (toekomstige) onderneming. Deze documenten zijn daarnaast van belang indien het in de toekomst tot een geschil komt tussen de aandeelhouders.
Aandeelhoudersovereenkomst
Door middel van een aandeelhoudersovereenkomst kunnen aandeelhouders hun afspraken onderling vastleggen. De ondernemingsrecht advocaten van ons kantoor in Middelburg en Rotterdam adviseren aandeelhouders bij de oprichting van hun onderneming om afspraken over belangrijke zaken vast te leggen in een aandeelhoudersovereenkomst. Deze afspraken kunnen betrekking hebben op geheimhouding, de winstverdeling, het doen van investeringen, de uitoefening van het stemrecht of de toekomstige verkoop van de onderneming (exit-bepaling).
Een aandeelhoudersovereenkomst wordt gesloten zonder de tussenkomst van een notaris. Dit maakt het eenvoudig en goedkoop om afspraken te wijzigen of een nieuwe overeenkomst te sluiten indien de samenstelling van aandeelhouders verandert doordat er bijvoorbeeld een nieuwe aandeelhouder bijkomt. Een bijkomend voordeel is dat de aandeelhoudersovereenkomst – in tegenstelling tot de statuten – niet openbaar is.
Het opstellen van een aandeelhoudersovereenkomst is maatwerk. Om deze overeenkomst goed op papier te zetten, is het van belang om voor ogen te hebben hoe de aandeelhouders en de vennootschap de onderlinge verhouding voor ogen hebben. Wij maken regelmatig mee dat een aandeelhoudersovereenkomst niet duidelijk (genoeg) is. Dit zorgt voor onnodige discussies en extra kosten. Hierbij geldt dan ook: voorkomen is beter dan genezen! Laat u daarom adviseren door een van onze ondernemingsrecht advocaten.
Algemene vergadering van aandeelhouders
De algemene vergadering van aandeelhouders (AvA) is één van de verplichte organen van een BV (en NV) en moet minimaal één keer per jaar plaatsvinden. Het bestuur van de BV en – indien van toepassing - de Raad van Commissarissen zijn bevoegd tot het bijeenroepen van een AvA. In een AvA beslissen de aandeelhouders van een vennootschap over belangrijke zaken waarover het bestuur van de BV niet mag beslissen. Denk hierbij aan de benoeming (en ontslag) van een bestuurder (de directie) en de vaststelling van het salaris van de bestuurder. Ook onderwerpen als de uitgifte van nieuwe aandelen of de bestemming van de winst worden vaak door de algemene vergadering besloten. Over deze en andere onderwerpen wordt tijdens de AvA gestemd. Wanneer aandeelhouders het niet met elkaar eens zijn, kunnen ruzies ontstaan.
Aandeelhoudersgeschillen
Bij een aandeelhoudersgeschil staat er vaak veel op het spel. Niet alleen voor de betrokken aandeelhouders, maar ook voor de vennootschap. Een aandeelhoudersgeschil kan zich onder meer voordoen als twee (groepen van) aandeelhouders elk precies 50% van de aandelen hebben en de besluitvorming binnen de AvA als het ware wordt geblokkeerd. Dit wordt ook wel een deadlock genoemd. Daarnaast zijn er situaties te bedenken waarbij een meerderheidsaandeelhouder een minderheidsaandeelhouder probeert ‘uit te roken’.
Via diverse juridische acties is het mogelijk het geschil op te lossen. Onze ondernemingsrechtadvocaten kunnen u bij alle mogelijke juridische situaties, zo ook bij deze, bijstaan.
Ondernemingskamer
Als aandeelhoudersgeschillen hoog oplopen, heeft dit veelal een verlammend effect op de besluitvorming. Hier heeft de vennootschap last van en deze is dan ook gebaat bij een snelle en constructieve oplossing. In een dergelijk geval is de enquêteprocedure bij de Ondernemingskamer een goede optie. Onze advocaten procederen regelmatig voor de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam in het kader van een enquêteprocedure. In deze procedure wordt op verzoek van de aandeelhouders of de vennootschap zelf een onderzoek verricht naar het beleid en de gang van zaken van de vennootschap. Uiteindelijk kan de Ondernemingskamer besluiten dat sprake is (geweest) van wanbeleid. Dit heeft vergaande consequenties voor de onderneming. Maar het voorkomen van de gang naar de Ondernemingskamer door een duidelijke aandeelhoudersovereenkomst of heldere statuten is natuurlijk wenselijker.
Uitkoop van een aandeelhouder
Kan het geschil niet (in onderling overleg) worden opgelost, en vormt het gedrag van een aandeelhouder een gevaar voor het belang van de vennootschap, dan kan hij door de andere aandeelhouders worden gedwongen zijn aandelen over te dragen.
Een andere weg om een geschil tussen aandeelhouders op te lossen is de uitkoop van één of meerdere aandeelhouders of vennoten. Of het nu om een aandeelhouder gaat die zelf wil worden uitgekocht (‘buy out’), een uitstootprocedure (ook wel ‘squeeze out’-procedure) ten behoeve van de overige aandeelhouders of twee vennoten die hun samenwerking willen beëindigen. In het Burgerlijk Wetboek (BW) is voor beide situaties een uitkoopregeling opgenomen. Omdat deze regelingen betrekkelijk complex en langdurig kunnen zijn, kan ook getracht worden om langs een andere weg tot uitkoop van de aandeelhouder te komen. Wij bieden advies en begeleiding in elk stadium van dit proces. Neem gerust contact op met één van onze ondernemingsrechtadvocaten.
